هورمون محرک تیروئید (TSH) چیست؟

هورمون محرک تیروئید (TSH) به غده تیروئید سیگنال می دهد تا هورمون هایی مربوط به متابولیسم که در واقع مصرف کننده و ذخیره کننده انرژی در بدن هستند را تولید کند. هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط ازمایشی به همین نام انجام می شود و در این ازمایش مشخص می شود که آیا غده تیروئید شما به طور طبیعی کار می کند یا خیر. سطح هورمون  TSH به شدت تحت تاثیر مقدار سایر هورمون های تیروئید ازاد شده در خون قرار می گیرد. سطح بالای TSH بیانگر اینست که تیروئید شما کم کار است و نیاز به تحریک بیشتر دارد که اصطلاحا به آن کم کاری تیروئید می گویند و برعکس سطح پایین TSH بیانگر اینست که غده تیروئید شما پرکار است و بایستی کمتر تحریک شود که اصطلاحا به آن پرکاری تیروئید می گویند.

هدف از انجام ازمایش هورمون محرک تیروئید (TSH)

سطح TSH اطلاعاتی در مورد عملکرد طبیعی غده تیروئید ارائه می دهد. این ازمایش TSH اغلب بعنوان بخشی از پنل تیروئید، همراه با آزمایش هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید آزمایش می شود. اگر TSH به تنهایی آزمایش شود و نتیجه غیرطبیعی باشد، در اینصورت آزمایشات تکمیلی تیروئید تجویز می شود.

دلایل انجام آزمایش TSH

1. برای تشخیص کم کاری یا پرکاری غده تیروئید
2. برای نظارت بر پاسخ بیمار به درمان کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید یا سایر بیماری‌های تیروئید
3. برای تشخیص بیماری های تیروئید، مانند تیروئیدیت هاشیموتو، بیماری گریوز و سرطان تیروئید
4. غربالگری بیماری تیروئید قبل از بروز علائم، بویژه در نوزادان.
5. برای ارزیابی ندول تیروئید که یک توده روی غده تیروئید است.
6. برای ارزیابی گواتر که بزرگ شدن غده تیروئید است.

آزمایش چه چیزی را اندازه گیری می کند؟

آزمایش TSH هورمون محرک تیروئید را اندازه گیری می کند، این هورمون بعنوان محرک اصلی سایر هورمون های تولید شده توسط تیروئید است. تیروئید یک غده پروانه ای شکل در گردن است که هورمون های تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) را می سازد. T3 و T4 هورمون های هستند که واکنش هایی متابولیسم (سوخت و ساز انرژی) را کنترل می کنند. اگرچه TSH با اتصال به گیرنده TSH بر روی غده تیروئید اثر می کند، اما در غده هیپوفیز ساخته می شود. غده هیپوفیز گاهی اوقات “غده اصلی” نامیده می شود، زیرا هورمون های زیادی تولید می کند که عملکرد سایر غدد بدن را کنترل می کند. غده هیپوفیز می تواند تشخیص دهد که سطح هورمون های T3 و T4 شما خیلی کم یا خیلی زیاد است. در پاسخ نیز TSH با تغییر در تولیدات خود غده تیروئید را برای تولید مقدار مناسب هورمون ها تحت کنترل قرار می دهد. اگر تیروئید شما کم کار است، ممکن است سطوح بالایی از TSH داشته باشید زیرا غده هیپوفیز شما سعی می کند تیروئید را برای تولید T3 و T4 بیشتر تحریک کند. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال است، TSH شما ممکن است به طور غیر طبیعی پایین باشد، زیرا غده هیپوفیز تولید TSH را زمانی که سطح هورمون تیروئید شما بیش از حد بالا باشد، متوقف می کند.

چه زمانی باید آزمایش TSH انجام دهیم؟

TSH اولین آزمایشی است که پزشکان هنگام مشکوک شدن به بیماری تیروئید تجویز می کنند. هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید از اختلالات شایع هستند. همه بیمارانی که علائم این اختلالات تیروئیدی دارند باید TSH خود را بررسی کنند. علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:

خستگی، افسردگی، افزایش وزن، احساس سرما، درد مفاصل و عضلات، پوست خشک، موهای نازک و یا خشک، ضربان قلب آهسته، یبوست، دوره های قاعدگی نامنظم و مشکلات باروری.

علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:

کاهش وزن، تحریک پذیری، اضطراب، بیخوابی، مشکل در تحمل گرما، نوسانات خلقی، ضربان قلب سریع یا نامنظم.

TSH همچنین برای ارزیابی بیمارانی که مشکوک به سایر اختلالات تیروئید هستند، مانند گواتر، ندول تیروئید، سرطان تیروئید، بیماری گریوز یا تیروئیدیت هاشیموتو استفاده می شود. این اختلالات می توانند باعث کم کاری یا پرکاری تیروئید شوند.

گروه های زیر به غربالگری تیروئید نیاز دارند:

1. زنان باردار
2. زنانی که سابقه سقط جنین، زایمان زودرس یا ناباروری داشته باشید.
3. افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته اند.
4. افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که کمبود ید در آن شایع است.
5. افرادی که دارای سن بالای ۳۰ سال هستند.
6. به طور قابل توجهی چاق هستند (با شاخص توده بدنی بالای ۴۰).
7. نوزادان تازه متولد شده بطور معمول از نظر کم کاری مادرزادی تیروئید(یعنی تیروئید کم کار که در بدو تولد وجود دارد)، بایستی غربالگری شوند. اگر کم کاری تیروئید زود تشخیص داده شود، به همان نسبت نیز می توان درمان سریعتر و با هزینه کمتری انجام شود.
8. در افرادی که به دلیل کم کاری تیروئید تحت درمان با هورمون های جایگزین تیروئید هستند یا به دلیل اینکه تحت عمل جراحی غده تیروئید قرار گرفته اند، این آزمایش بایستی انجام شود. چرا که با اندازه گیری این هورمون، پزشک می تواند در صورت لزوم دوز دارو را تنظیم کند.
9. نظارت بر بیماران پس از درمان پرکاری تیروئید

منبع: https://limateb.com/thyroid-stimulating-hormone/